آیین شاه حسین گویان‎

این مراسم، چندین روز قبل از ماه محرم شروع می‌شود و تا روز دهم، این ماه و همچنین ظهر عاشورا، ادامه دارد. در گویش ترکی آذربایجانی، به این مراسم شاخسی، نیز گفته می‌شود، که این واژه، مخفف "شاه حسین" است. در مراسم شاه‌حسین‌گویان، عزاداران شمشیر‌ها را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند و وقتی که چوب به زمین نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «شاخسِی» (شاه‌حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «واخسِی» (وای‌حسین) سرمی‌دهند. این حرکت به نشانهٔ جنگ یاران حسین بن علی (ع) با یاران یزید بن معاویه در صحرای کربلاست. همچنین عزاداران در حین رژه عاشورایی شاه‌حسین، یکی از مردمی‌ترین سبک‌های عزاداری مردم تبریز است، البته شهر‌های دیگری همچون زنجان و مراغه هم این آیین را دارند. این دسته عزاداری از سابقه طولانی برخوردار است و حدود ۱۲۰ سال قدمت دارد. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد در آیین شاه‌حسین گویان، احترام به بزرگان و سادات است. در دسته‌های عزاداری آذربایجانی‌ها و به ویژه در رژه شاخسی، سادات و بعد پیرغلامان در اول صف قرار می‌گیرند. عزاداری، دست خود را بر پشت یکدیگر قرار می‌دهند و با این حرکت خود، اتحاد و انسجامشان را نشان می‌دهند.مقاله اصلی